به گزارش خبرگزاری «حوزه»، فروش ده میلیارد تومانی کتاب در طرح عیدانه امسال خبر بسیار خوب و اُمیدوارکننده ای است که نشان از آن دارد که دست کم برای بخشی از جامعه که شوق به کتاب و کتاب خوانی در آن ها همچنان باقی و جاری است، قیمت مناسب این کالای مهم فرهنگی می تواند عامل انگیزشی خوبی جهت تهیه آن باشد.
جالب این که این میزان از فروش کتاب در بازه ی زمانی نوروز که طبق تجربه و عادات چند سال اخیر، مردم کمتر گرایش به خرید یا مطالعه کتاب دارند، معادل نیمی از فروش سینمای ایران در فصل طلایی اکران یعنی همین ایام نوروز است.
از سویی با توجه به این که طبعاً جذابیت سینما بسیار بیشتر از کتاب برای توده های مردم به خصوص نسل جوان است، لذا به اعتقاد نگارنده، همین میزان فروش نیز نشان دهنده آن است که در صورت قیمت مناسب ، همچنین وجود کتاب خوب و البته تبلیغ گسترده و جذاب،گرایش به خرید و تهیه کتاب در سطح جامعه مشهود و ملموس خواهد بود.
از سوی دیگر و علیرغم آن که بسیاری معتقدند، فضای مجازی از جمله عوامل موثر در کاهش سرانه مطالعه بوده، اما چنانچه درست اقتضائات این فضا را بشناسیم و از ظرفیت های آن آگاهی پیدا کنیم، همین فضای مجازی با وجود همه آسیب ها و آفت های متوجه آن که انکارناپذیر هم است، می تواند عاملی در جهت میل و گرایش جامعه به سمت کتاب خوانی باشد، به شرط آن که فهم درستی از ظرفیت های آن داشته باشیم و البته برنامه ریزی مناسب و جذاب و امروزی را چاشنی کار قرار دهیم.
همان طور که در طلیعه این نوشتار اشاره شد، قیمت مناسب می تواند عاملی جهت افزایش انگیزه و رغبت خانواده ها و نسل جوان برای خرید و تهیه کتاب به عنوان یار مهربان عصر انفجار اطلاعات باشد.
گرچه به اذعان بسیاری از اهالی فن و کارشناسان ، همین الان هم قیمت کتاب در قیاس با دیگر محصولات خوراکی و پوشاک و برخی خدمات در جامعه ، قیمت پایین تری است اما در سال های اخیر، افزایش قیمت برخی از کتاب های مورد علاقه مردم باعث شده که جایگاه این محصول فرهنگی در سبد خانوار ایرانی ، موقعیت نزولی پیدا کند.
از این رو بی‌اعتنایی بخشی از اعضای جامعه به مطالعه کتاب و کاهش شمارگان برخی کتاب های منتشر شده به هزار و حتی پانصد نسخه ، می تواند دلیل اقتصادی داشته باشد ، هر چند که ما باید میل و گرایش به مطالعه و فرهنگ کتاب خوانی را به عنوان یک ضرورت برای مردم جا بیندازیم و این مهم لاجرم، در سایه یک فعالیت مستمر فرهنگی و رسانه ای امکان پذیر است.
در همین سال ها بنا بر آمار ارایه شده از سوی معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، متاسفانه شاهد کاهش قابل توجه شمارگان نشریات و مجلات و روزنامه ها بوده ایم که تداوم این وضع زنگ خطری برای اهالی فرهنگ و رسانه است برای این که باید علت ها را شناسایی کرده و در صدد به روز رسانی خود و شناخت نیاز و ذائقه مخاطب باشند.
اشاره به این مساله از آن رو مهم است که چه در عرصه انتشار کتاب و چه چاپ نشریات و مجلات، یک اصل بدیهی نباید مورد غفلت قرار گیرد و آن هم این که در همین فضای فعلی نیز مخاطب علاقه خود را به کتاب و نشریه خوب از دست نمی دهد و لذا آثار پرمحتوا و در عین حال جذاب ، جای خود را در بازار نشر، پیدا می کنند.
به هر صورت آنچه مهم است این که بدانیم تلاش در جهت زمینه سازی برای گرایش یافتن اقشار بیشتری از مردم به سمت کتاب و کتاب خوانی یکی از شاخص های کلیدی توسعه فرهنگی به شمار می رود و لذا هر گونه تلاش مدیریتی ، برنامه ای، رسانه ای و فرهنگی در این باره ، در نهایت کمک به رشد و تعالی جامعه ایرانی تعبیر خواهد شد.
سید محمد مهدی موسوی
